İtalyan Lisesi’ndeyken Latin Edebiyatı derslerinde en sevdiğim ve kendime en yakın bulduğum düşünür Seneca olmuştur. O zamanlar mecburiyet diye çalıştığım şeylerin bugün zevkim olacağını hiç tahmin etmezdim! Seneca ile ilgili Türkçe kitap çok aradım. Kitap alırken ara ara felsefe bölümüne de göz atıp Seneca ile ilgili bir kitap var mı bakarım.
En son Türkan Uzel (1919 – 2001) çevirisi Ahlak Mektupları (Epistulae Morales ad Lucilium) kitabına denk geldim. Hayat üzerine düşündüğüm bugünlerde elimde bu kitap var.
Seneca en çok “Zaman” kavramı üzerine söyledikleriyle beni etkilemiştir. Kendi deyimimle “Neden insanlar en güzel zamanlarını ve hayallerini emekliliğine bırakıyor? Emekli olunca şunu yapacağım, şöyle dinleneceğim, bu hayalimi gerçekleştireceğim. Kim sana o zamana kadar yaşayacağını garanti ediyor? İnsanlar zamanı durmadan akacak bir çeşme gibi görüyor ve bu kaynaklarını iyi değerlendirmiyorlar. Birinden zaman istemek, aslında onun en kıymetli hazinesini istemek demek. Zamanımızı verimli kullanmalıyız ve zaman harcamak ve yaşamak arasındaki farkı idrak etmeliyiz.” Bu cümleler “De Brevitate Vitae” adlı eserden aklımda kalanlar.
Günümüzde o kadar çok dış uyaran var ki. Reklamlar, sosyal medya, çevremizdeki kişiler. Zamanı güzel kullanamıyoruz, duramıyoruz. Neyin kendimize hitap ettiğini süzemeden sürükleniyoruz. Bazılarını mecburiyetten, bazılarını farkına bile varmadan zamanı harcıyoruz. Üzerinden 2000 yıl geçmiş, hala Seneca okunuyorsa bu ne muhteşem bir gururdur.
Kitapla ilgili yorumlarımı ilerleyen günlerde yine paylaşacağım. Bu süreçte daha hap bilgi edinmek isterseniz İtalyanca bilenler için “Farkında olarak yaşamak” adlı bloğu tavsiye ederim:
https://vivereintenzionalmente.com/de-brevitate-vitae-seneca-concetti-chiave/
Türkçe bilgi edinmek isteyenler için ise, http://www.eksisozluk.com üzerinden ulaştığım
https://jimithekewl.com/2017/06/09/kronolojik-olarak-turkcede-seneca-bibliyografyasi-c-cengiz-cevik/
Cengiz Çevik’in bloğu sizi tatmin edecektir diye düşünüyorum.
Herkese mutlu, verimli ve güzel zamanla dolu akşamlar dileğiyle
Vera Eğitim, Tuğçe Özgen, İstanbul, Aralık 2018
